Het is een veelvoorkomend scenario in relaties: de problemen stapelen zich op. Eén van de partners geeft herhaaldelijk aan dat er iets moet veranderen, maar er gebeurt niets wezenlijks. Pas wanneer het ultimatum wordt gesteld – “Als er nu niets verandert, is het echt voorbij” – lijkt de ander ineens wél bereid te veranderen. Voor de partner die al zo lang aan de bel trok, voelt dit vaak als een klap in het gezicht. Waarom lukt het nu wel, terwijl eerdere oproepen onbeantwoord bleven? Het kan voelen alsof de veranderingen niet oprecht zijn of puur uit angst voor verlies worden gemaakt. Toch is relatietherapie, zelfs in het stadium van een ultimatum, nog zinvol! Het kan het helpen om deze complexe emoties te begrijpen en samen aan een nieuwe toekomst te werken.
Waarom reageert de ander pas nu?
Het kan bijzonder frustrerend zijn om te zien dat de ander pas in actie komt als er een ultimatum wordt gesteld, of wel het water aan de lippen staat. Dit fenomeen heeft vaak te maken met een combinatie van factoren:
- Urgentie creëert bewustwording
Wanneer het erop lijkt dat de relatie echt voorbij is, wordt de ernst van de situatie plotseling duidelijk. Eerdere signalen werden wellicht niet volledig begrepen of als minder dringend ervaren. Een ultimatum maakt die urgentie onmiskenbaar. - Angst voor verlies
De dreiging van een breuk kan een krachtige motivator zijn. Het confronteert mensen met wat ze op het punt staan te verliezen, wat hen kan aanzetten tot reflectie en verandering. - Vastgeroeste patronen
In een lange relatie kunnen negatieve patronen en gewoontes zich vastzetten. Het doorbreken hiervan vraagt vaak om een grote schok, zoals het vooruitzicht van een beëindiging van de relatie. - Moeite met emoties communiceren
Sommige mensen hebben moeite om emotionele signalen van hun partner volledig te begrijpen of te interpreteren. Ze kunnen denken dat dingen “wel goed komen” totdat de situatie zo ernstig wordt dat er geen ruimte meer is voor ontkenning.
Waarom relatietherapie alsnog werkt
Zelfs wanneer het voelt alsof het te laat is, kan relatietherapie nog veel betekenen. Het biedt een veilige plek om te onderzoeken wat er misging en wat er nodig is om verder te gaan, of dat nu samen is of apart.
- Verhelderen van emoties en verwachtingen
Relatietherapie geeft beide partners de ruimte om hun gevoelens en verwachtingen uit te spreken. De partner die zich afvraagt waarom het nu pas lukt, kan deze frustratie delen en leren begrijpen waar de blokkades lagen. De partner die nu bereid is te veranderen, krijgt de kans om uit te leggen waarom de urgentie nu pas doordrong. - Herstel van vertrouwen
Als de bereidheid tot verandering laat op gang komt, kan dat het vertrouwen in de ander schaden. Therapie kan helpen om dit vertrouwen stap voor stap te herstellen door te werken aan openheid, eerlijkheid en consistentie in gedrag. - Samen nieuwe patronen creëren
Relatietherapie richt zich niet alleen op het begrijpen van wat er misging, maar ook op het bouwen van nieuwe, gezonde gewoontes binnen de relatie. Dit kan variëren van betere communicatie tot praktische manieren om elkaar te ondersteunen en waarderen. - Het verleden achterlaten
Een belangrijk onderdeel van therapie is het verwerken van teleurstellingen en wrok uit het verleden. Door deze gevoelens te erkennen en ermee om te gaan, kunnen partners de weg vrijmaken voor een frisse start. - Inzicht in persoonlijke groei
Naast het werken aan de relatie als geheel, biedt therapie ook de kans om naar individuele behoeften en groeimogelijkheden te kijken. Vaak liggen persoonlijke onzekerheden of onverwerkte emoties ten grondslag aan de problemen in de relatie.
Hoe verder?
De vraag of relatietherapie zinvol is, hangt niet alleen af van de bereidheid van beide partners om te veranderen, maar ook van de mate waarin ze echt willen investeren in elkaar. Het feit dat er alsnog bereidheid is om te werken aan de relatie, hoe laat ook, laat zien dat er nog hoop is.
Het is belangrijk om te erkennen dat verandering tijd kost. Gedragsveranderingen die plotseling beginnen, kunnen aanvoelen als een wanhoopsactie, maar kunnen in therapie worden omgezet in blijvende verbeteringen. Het draait om consistentie: laten zien dat de bereidheid tot verandering niet alleen een reactie op een dreiging is, maar een oprechte inspanning om de relatie te verbeteren.
Conclusie
Het kan pijnlijk en frustrerend zijn om te zien dat de ander pas in actie komt als het bijna te laat is. Toch biedt relatietherapie in dit stadium een waardevolle kans om de relatie te begrijpen en te helen. Door samen stil te staan bij wat er misging, kan er een nieuwe basis worden gelegd voor een gezonde, wederzijdse verbinding. Of het nu gaat om het herstellen van een relatie of om een respectvolle afronding, relatietherapie kan helpen om met meer helderheid en begrip de toekomst tegemoet te gaan.
